شمیمِ بهشت

حمد خداوند و بیان فضائل رسول اکرم

از خطبه ‏هاى آن حضرت علیه السّلام است و آن از خطبه ‏هایى است که در آن (خداوند سبحان را سپاسگزارده و رسول اکرم را ستوده و به بعضى از کمالات و کرامات خویش اشاره نموده، و) فتنه و فساد و خونریزی‌هایى را که پیش مى ‏آید بیان فرموده:
قسمت أول خطبه: سپاس خدائى را سزا است که بسبب خلقت و آفرینشى که فرموده (و دلیل بر ربوبیّت او است) به خلائق آشکار شده است، و به حجّت و برهان خویش (آثار قدرت) نزد دلهاى ایشان ظاهر و نمایان است، بدون بکار بردن فکر و اندیشه آفریدگان را ایجاد فرمود، زیرا اندیشه‏‌ها سزاوار نیست مگر به کسانى که داراى ضمائر (قواى مدرکه باطنیّه) باشند و خداوند فى نفسه داراى ضمیرى نیست (زیرا کسی که براى ادراک چیزى به قواى ادراکیّه نیاز داشته باشد البتّه ممکن است، و واجب الوجود ممکن نمى ‏باشد) و علم او بباطن و کنه نادیدنی‌ها نفوذ (حاجب و مانعى براى او نیست) و به کوچکترین افکار و اسرار (دلها که اطّلاع از آن براى کسى ممکن نباشد) احاطه دارد .

قسمتى دوم از این خطبه است در وصف پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله: خداوند سبحان رسول اکرم را برگزید از شجره پیغمبران (آل ابراهیم) و از چراغدان روشنائى (که نور هدایت و رستگارى از آنان تابان بود) و از بالاى پیشانى (که اشرف و افضل بر دیگرانند) و از ناف بطحاء (مکّه معظّمه) و از چراغهاى تاریکى (پدران آن بزرگوار همه چون چراغ راهنماى سرگردانان بودند) و از سر چشمه‏‌هاى حکمت (که همه داراى دین و شریعت بوده دیگران علم و حکمت از آنها مى ‏آموختند ). و قسمتى سوم از این خطبه است (در وصف خود و توبیخ اصحابش فرموده): (امام علیه السّلام) طبیبى است (روحانىّ) که بوسیله طبّ و معالجه خویش (براى بهبودى امراض مهلکه و بیماری‌هاى گوناگون در میان خلائق) همواره گردش میکند، و مرهم‌هایش (علوم و معارفش) را (براى زخم دلهایى که به تیغ نادانى و گمراهى مجروح گشته) محکم و آماده کرده است، و ابزارها را (به آتش نهى از منکر و ترسانیدن از عذاب الهىّ) سرخ کرده و تافته است، هر جا که لازم باشد مرهمها و ابزارهاى داغ کردن را بروى آن مى‏ نهد، و جاهاى مجروح و نیازمند به معالجه، دلهاى کور (از دانش) و گوش‌هاى کر (از شنیدن حقّ) و زبانهاى لال (از گفتن سخنان راست) است، این طبیب روحانىّ بوسیله دواء و معالجه خود بیماریهاى غفلت و نادانى و حیرت و سرگردانى را رسیدگى و معالجه مى ‏نماید (ولیکن) بیماران از روشنی‌هاى حکمت و عرفان استفاده نکرده‏ اند، و به آتش زنه‏‌هاى علوم و معارف درخشان آتش نیفروخته ‏اند، پس آنان مانند چارپایان چرنده (که شعور نداشته تمام همّت و سعیشان صرف خوردن و آشامیدن است) و همچون سنگهاى سخت بنیان (که چیزى را درک نمى ‏کنند) مى ‏باشند. براى صاحبان بصیرت و بینائى پوشیده‏‌ها آشکار و براى اشتباه کننده راه حقّ هویدا گشت (بوسیله امام حقائق و اسرار علوم که دشمنان دین پنهان نموده در صدد خاموشى نور حقّ بر آمده بودند نمایان گردید، پس براى جاهل و نادان جاى عذرى باقى نمانده) و قیامت پرده از روى خود بر داشته و علامت و نشانه آن براى دارنده فراست و زیرکى ظاهر گردید (پیغمبر اکرم در تمام شئون زندگى تا قیامت آنچه را بشر بآن نیازمند است بیان فرموده بطوری که گویا قیامت بر پا شده است، پس جاى سخن باقى نمانده تا منتظر باشید پیغمبر دیگرى مبعوث شود و راه خیر و صلاح و فساد را بیان نماید) چه شده که شما را مى ‏بینم پیکرهاى بى‏جان و جانهاى بى‏ پیکر (بعضى مانند مرده ‏ها نمى ‏فهمید و از دشمن جلوگیرى نمى ‏کنید، و جمعى داراى جان یعنى عقل بوده مى ‏فهمید و لیکن دنیا پرست بوده بجنگ نمى ‏روید) و (شما را مى ‏بینم) عبادت کنندگان بدون پرهیزکارى (جنگ کننده بى ثبات قدم) و بازرگانان بدون سود (مغلوب شده شکست خورده) و مى ‏باشید بیدار چون خواب رفته، و حاضر چون غائب، و بینا چون کور، و شنوا چون کر، و گویا چون لال (تسلّط دشمن را بر خود مى ‏بینید و از آنها جلوگیرى نمى‏ کنید با اینکه توانائى دارید)
قسمت چهارم خطبه (امام علیه السّلام در این فصل از تباهکاریها و احوال مردم آخر الزّمان خبر مى ‏دهد:) این بیرق فتنه و فساد (در آخر الزّمان) بیرق گمراهى است که بر قطب و میان ضلالت بر پا شده است و با شعبه ‏ها و شاخه ‏هایش پراکنده گردیده (همه جا را فرا مى ‏گیرد) شما را به پیمانه خود وزن میکند (گمراه مى‏ نماید) و با دست خود (چون چارپاى چموش) شما را مى ‏کوبد (ذلیل و خوار م ى‏گرداند) قائد و پرچمدار آن بیرق از ملّت اسلام خارج و بر (راه) ضلالت ایستاده است، پس در آنروز از شما (مسلمانان) باقى نماند مگر ته مانده‏اى (کمى) مانند آنچه در ته دیگ باقى است، یا خرده‏اى چون خرده دانه‏اى که در ته جوال مى ‏ماند، بیرق ضلالت و گمراهى شما را مى ‏مالد مانند مالیدن چرم دبّاغىّ و مى ‏کوبد مانند کوفتن کشت درو شده (شما را بمنتهى درجه خفیف و خوار مى ‏سازد) مؤمن خدا پرست را (براى آزردن) از میان شما جدا میکند مانند پرنده که دانه فربه را از میان دانه لاغر بیرون مى ‏کشد، این راهها شما را به کجا مى‏ برد (با عقائد باطله و اندیشه نادرست کجا مى ‏روید) و تاریکى ‏ها (ى جهل و نادانى) شما را چگونه حیران و سرگردان مى‏ نماید و دروغها (آرزوهاى بیجا) چسان شما را فریب مى ‏دهد و از کجا شما را (براى گمراه شدن) مى‏ آورند و چطور شما را (از راه حقّ) باز مى‏ گردانند، پس براى هر مدّتى سر نوشتى است و براى هر غایبى باز گشتى (این فتنه و فسادها در زمان معیّنى واقع خواهد شد) پس از عالم ربّانىّ خودتان (امام علیه السّلام، پند و اندرز) بشنوید، و دلهاى خویش را (براى قبول) حاضر نمائید، و چون شما را صدا زند (از خواب غفلت) بیدار شوید، و باید پیشرو و جلودار هر قومى به پیروان خود راست گوید (و جاى داراى آب و گیاه که صلاح باشد براى ایشان اختیار کند، و در نصیحت و پند خیانت ننماید، چنانکه در مثل است الرّائِدُ لا یکذب أهله یعنى جلودار به پیروانش دروغ نمى‏ گوید، خلاصه حاضرین این علوم و اخبار را که مى ‏شنوید براى غائبین از روى راستى بگوئید) و پراکندگى خویش را جمع آورى نماید (تفرقه حواسّ و افکار بیهوده بخود راه ندهد) و ذهن و زیر کیش را آماده کند (که آنچه مى ‏شنود به دیگران بى کم و بیش برساند) پس آن عالم ربّانىّ امر (دین و دنیا) را براى شما شکافت همچون شکافتن دانه مهره (که باطن آن نمایان است) و پوست کند آنرا مانند کندن پوست درخت براى بیرون آوردن صمغ (هر امرى را براى شما واضح و آشکار نمود) پس هنگامی‌که بیرق ضلالت بر پا گردد باطل و نادرستى در مواضع خود جاى گرفته جهل و نادانى بر مرکبهایش سوار (باطل همه جا را فرا گرفته و جهل برقرار) شود و طغیان و فتنه بسیار و دعوت کننده براه حقّ کم شود، و روزگار حمله آورد مانند حمله درنده گزنده (خونریزى بسیار واقع گردد) و شتر نر باطل پس از خاموشى به صدا در آید (مست شود یعنى باطل قوّت گیرد) و مردم بر اثر معاصى با یکدیگر برادر شده و بر اثر دین از هم دور گردند و بر اثر دروغ با یکدیگر دوست گشته و بر اثر راستى دشمن شوند (با معصیت کاران برادر و یار و با نیکان دور و بیزار گردند) پس در آن روزگار فرزند سبب خشم (و غصّه پدر) و باران موجب حرارت و گرما گردد (مردم از آن بهره نبرده زیان مى ‏بینند) و مردمان پست فراوان و نیکان کمیاب شوند، و اهل آن زمان چون گرگان و پادشاهانش درنده و مردمان میانه و ضعیف الحال طعمه ‏ها (ى ستمکاران) و فقراء (از سختى و رنجورى در حکم) مردگان باشند، و راستى از بین رفته دروغ شائع میشود، و دوستى به زبان و دشمنى مردم با هم بدلها است، و فسق و فجور (زناء میان ایشان افتخار و) باعث نسب شود، و عفّت و پاکدامنى موجب شگفت، و اسلام مانند پوستین وارونه پوشیده شود (مردم متلبّس بلباس اسلام هستند، ولیکن گفتار و کردارشان بر خلاف دستور اسلام مى ‏باشد.)

۰۴/۰۲/۱۹ ۰ ۰

علی اصغر شمیمی

صفات پیامبر

از خطبه ‏هاى آن حضرت علیه السّلام است (که پس از ستودن پیغمبر اکرم بانقراض دولت بنى امیّه اشاره نموده و بعد از آن مردم را پند و اندرز مى ‏فرماید):
قسمت أول خطبه (پیش از طلوع خورشید حقیقى و تابش آفتاب عالم گیر اسلام مردم در منتهى درجه ضلالت و گمراهى و بدبختى بودند) تا آنکه خداوند محمّد صلّى اللّه علیه و آله را به رسالت و پیغمبرى بر انگیخت که (نیکو کاران و بد کاران را) شاهد و گواه باشد، و (نیکو کاران را به پاداش کردارشان) مژده دهد و (معصیت کاران را از عذاب الهىّ) بترساند، در حالیکه در طفولیّت و خورد سالى بهترین خلائق و در کهولت (چهل سالگى) کریمتر و برگزیده‏ ترین آنها و طبیعت در خلقت او پاکتر از همه پاکان (از آدم علیه السّلام تا عبد اللّه همواره در صلب انبیاء و اوصیاى ایشان) بود، و بخشش او بیش از توقّع خواستاران باران بخشش او بود، پس (اى بنى امیّه) از شیرینى لذّت و خوشى دنیا بهره‏مند نگشتید و براى نوشیدن شیر از پستان آن توانا نشدید مگر بعد از آنکه آنرا یافتید با مهار جولان دار و جهاز و پالان تنگ نبسته (آنرا چون شتر سر خود و بى ساربان رایگان بدست آوردید، و این بر اثر آن بود که) حرام آن نزد خانواده ‏هایى (خلفاء پیش از امام علیه السّلام و پیروانشان) به منزله درخت سدر بى خار بود (که به آسانى میوه آنرا تناول مى ‏نمودند، یعنى نواهى را مرتکب شده از عذاب روز رستاخیز باکى نداشتند) و حلال آن از آنها دور گشته وجود نداشت (گفتار و کردارشان بر خلاف دین اسلام بود) و (شما گمان نکنید که همواره دنیا بهمین منوال بوده دولت بنى امیّه باقى و برقرار مى ‏باشد، بلکه) سوگند بخدا، دنیا را به دلخواه خود یافته ‏اید مانند سایه کشیده شده تا مدّت معیّنى، پس زمین براى شما خالى و بى صاحب است، و دستهایتان در آن گشاده، و دستهاى پیشوایان (حقیقى) از (استیلاء بر) شما باز داشته شده، و شمشیرهاى شما بر آنها مسلّط است، و شمشیرهاى آنان از شما برداشته (خلاصه تسلّط شما بر مردم روزگار طورى خواهد بود که دوستان خدا و فرزند دلبند رسول اکرم را خواهید کشت، ولیکن) آگاه باشید براى هر خونى خونخواه و براى هر حقّى خواهانى است، و خونخواه خونهاى ما همچون حاکمى است که در باره خودش حکم کند (که بدون بیّنه و شاهد طبق علمش در حقّ خویش حکم مى نماید) و خونخواه و خواهان حقّ ما خداوندیست که هر که را بطلبد (و بخواهددستگیر کند) از دستگیرى او ناتوان نیست، و هر که بگریزد از چنگ او بیرون نمى‏ رود، پس سوگند یاد میکنم بخدا اى بنى امیّه در اندک زمانى خواهید دانست که ریاست و دولت دنیا (پس از چند روز زمامدارى شما) در دستهاى غیر شما بوده به سراى دشمنتان (بنى العبّاس) منتقل مى ‏گردد .

قسمت دوم خطبه آگاه باشید بیناترین دیده‏ها دیده‏اى است که نظرش در خیر و صلاح باشد (بفتنه و فساد نظر نیفکند) آگاه باشید شنواترین گوشها گوشى است که پند و اندرز را حفظ کرده بپذیرد. اى مردم، چراغ (راه سعادت و خوشبختى خود) را از شعله چراغ پند دهنده پند پذیرفته بیفروزید (پند و اندرز را از کسى بپذیرید که آنچه مى ‏گوید طبق آن رفتار مى‏ نماید، نه از منافق و دوروئى که کردارش بر خلاف گفتارش باشد) و آب را از چشمه صاف که تیره و آلوده نیست بکشید (علوم و معارف را از ائمّه هدى بیاموزید). بندگان خدا بجهل و نادانى خود اعتماد مکنید و از خواهش‌هاى خویش پیروى ننمائید، زیرا کسی که به چنین منزلى وارد گردد بکسى ماند که به کنار رودى که از مرور سیل زیر آن تهى گشته شکافته نزدیک به انهدام است، منزل نموده باشد (و پیروى کننده از جهل و نادانى و هواى نفس بار سنگین) هلاکت را بر پشت خود بار کرده از جائى بجائى مى ‏گرداند بجهت اندیشه ‏اى که پس از اندیشه دیگرى بکار آرد (هر زمان مشکلى اختیار نموده هر روز اندیشه تازه‏اى دارد) مى‏ خواهد آنچه نمى ‏چسبد بچسباند و آنچه نزدیک نمى ‏گردد نزدیک گرداند (چون مبناى فکر و اندیشه او نادانى و هواى نفس است همواره در وادى ضلالت و گمراهى حیران و سرگردان است تا هلاک شود) پس از خدا بترسید و شکایت ننمائید پیش کسیکه غمّ و اندوه شما را برطرف نمى‏ کند و به رأى خود مى ‏شکند (افساد مى ‏نماید) آنچه (احکام الهىّ) را که شما بر آن استوار هستید (مأمورید انجام دهید، بلکه بایستى در امر دین و دنیا بکسى مراجعه نمائید که امام یا جانشین امام باشد، و) بتحقیق نیست بر امام مگر قیام بآنچه پروردگارش باو امر کرده (و آن پنج چیز است:) ابلاغ موعظه (و فرمایش پیغمبر اکرم) و کوشش نمودن در پند و اندرز دادن، و احیاى سنّت (رفتار بر طبق احکام رسول خدا) و اجراى حدود بر آن کس که سزاوار است، و (از بیت المال) سهم و نصیبها را به اهلش رسانیدن، پس (چون بوظائف امام و جانشین او آشنا شدید، در غیر طریق حقّ قدم ننهید، و دست ارادت بهر بى ‏خبر از اصول و فروع ندهید) براى اخذ علم و دانش بشتابید پیش از خشک شدن گیاه آن (رحلت امام و جانشین او) و پیش از آنکه از استفاضه علم و دانش از اهلش وا مانده (بر اثر حوادث و سختیهاى روزگار) بخود مشغول گردید، و از منکر (آنچه شرع مقدّس منع فرموده) مرتکبین را نهى کنید، و خودتان آنرا مرتکب نشوید، زیرا شما مأمور شده ‏اید که از منکر نهى نمائید پس از آنکه خود آنرا بجا نیاورید (چون امر و نهى کسی که گفتار و کردارش موافق یکدیگر بوده در شنونده بیشتر تأثیر دارد از کسی که کردارش بر خلاف گفتارش باشد).

۰۳/۱۱/۲۵ ۰ ۰

علی اصغر شمیمی